Het bieden van een kwalitatief betere dienstverlening tegen een lagere prijs: dat was tien jaar geleden het uitgangspunt bij de oprichting van de omgevingsdiensten. Leunessen was in die tijd nog wethouder in de gemeente Landgraaf. Hij kan zich voorstellen dat het overnemen en overgaan van personeel in het begin een uitdaging is geweest. Waar mensen voorheen bij de gemeente op de afdeling VTH zaten, moesten die bij de OD Zuid-Limburg samen een nieuwe organisatie vormen. “Dat zal niet bij elke omgevingsdienst even soepel gegaan zijn. Al heb ik het idee dat dat bij OD Zuid-Limburg goed verlopen is.”

Solide bedrijfsvoering

In februari 2020 werd Leunessen burgemeester van Vaals. Sindsdien heeft hij niet alleen via de gemeente met de omgevingsdienst te maken, maar is hij ook als algemeen- en later als dagelijks bestuurslid aan de OD Zuid-Limburg verbonden. “Als ik naar de afgelopen drie jaar kijk, kan ik zeggen dat ik een solide organisatie aantrof die aan onze gemeente de gevraagde ondersteuning levert binnen het afgesproken budget”, vertelt hij. “Onze gemeenteraad is altijd heel kritisch als het gaat om deelname aan de gemeenschappelijke regelingen. Bij de discussies daarover is de OD Zuid-Limburg een positief voorbeeld. We komen niet voor financiële verrassingen te staan. Dat is denk het gevolg van een solide bedrijfsvoering.”

Leunessen geeft aan dat hij binnen zijn gemeente positieve terugkoppelingen krijgt over de samenwerking met de omgevingsdienst. De gemeente Vaals heeft in het kader van een pilot een aantal uur per week een medewerker van de D Zuid-Limburg in huis gehad. Een ontwikkeling waar hij erg over te spreken was. Het leverde de gemeente een nog kortere lijn met de omgevingsdienst op.

Expertise

Mogen we de oprichting van de OD Zuid-Limburg na tien jaar als geslaagd bestempelen?  “Als ik dat beoordeel vanuit het perspectief van de gemeente Vaals vind ik geslaagd niet het juiste woord. Voor onze gemeente is het gewoon noodzaak. De expertise die de OD Zuid-Limburg in huis heeft en die nodig is, kan een gemeente als de onze onmogelijk in de eigen organisatie hebben”, licht Leunessen toe. “Het blijft daarbij belangrijk om de inzet van de expertise te blijven koppelen aan de kennis van de lokale situatie. Daarom was de OD-medewerker embedded in onze organisatie ook van grote meerwaarde.”

Het behouden van de expertise blijft met de huidige situatie op de arbeidsmarkt een uitdaging. De concurrentie was al groot, maar wordt nog groter omdat ook het bedrijfsleven jaagt op diezelfde expertise en dus op dezelfde werknemers. “Bedrijven stellen zelf hogere eisen op het gebied van circulariteit en de energietransitie”, legt Leunessen uit. “Ze willen natuurlijk ook zelf de kennis en kunde in huis hebben.”

Concurrentiestrijd

Leunessen heeft er vertrouwen in dat de OD Zuid-Limburg de concurrentie op de arbeidsmarkt aankan. De OD Zuid-Limburg eindigde dit jaar in de top tien bij de verkiezing van de aantrekkelijkste werkgever van Limburg. Bovendien denkt Leunessen dat de maatschappelijke meerwaarde van het werk bij de OD doorslaggevend kan zijn. “Bij de OD Zuid-Limburg krijg je elke dag de kans om te werken aan een mooie, schone en veilige leefomgeving. Dat is denk ik interessanter dan werken voor zwarte cijfers.”

Hoewel de OD Zuid-Limburg er nu in slaagt om alle plekken goed in te vullen, vindt Leunessen als portefeuillehouder personeelszaken dat de organisatie inventief moet zijn. “Je kunt vertrouwen hebben, maar je moet wel kritisch blijven. Als er niet in slaagt de expertise binnen te houden, ben je op een gegeven moment niet meer in staat om kwalitatief aan je adviestaken te voldoen.”

Aantrekkelijk werk

Om de positie op de arbeidsmarkt te versterken, wil de OD graag de aantrekkelijkheid van het werken bij een omgevingsdienst benadrukken. OD Zuid-Limburg biedt jongeren stageplaatsen aan en probeert via traineeships talenten een vaste arbeidsovereenkomst te bieden. Onlangs werd er een Meet and Greet georganiseerd, waar geïnteresseerden de mogelijkheid hadden om de omgevingsdienst en het personeel van verschillende afdelingen te leren kennen.

Want eerlijk is eerlijk, niet iedereen in Nederland heeft op het netvlies wat een omgevingsdienst nu precies doet. Daar is ook Leunessen zich van bewust. “In het kader van aantrekkelijk werkgeverschap moet ook de naamgeving onder de loep genomen worden. We moeten echt de relevantie van het werk voor het voetlicht brengen, want onbekend maakt onbemind.”